In eerdere blogs schreven we al over welke relaties scholen met ouders aangaan, gaven we tips over hoe je als school met veeleisende ouders kunt omgaan en lieten we het belang inzien waarom je als school moet investeren in communicatie naar ouders. Maar hoe kijken ouders eigenlijk zelf naar ouderbetrokkenheid? Willen ouders wel betrokken worden, en zo ja, hoe? Om deze vragen te beantwoorden hebben we zowel een enquête uitgezet als drie ouders geïnterviewd over hun mening naar ouderbetrokkenheid.

Enquêteresultaten

De meeste ouders vinden het ‘heel belangrijk’ of ‘belangrijk’ om door de school betrokken te worden. Deze betrokkenheid houdt in dat het grootste deel van de ouders voornamelijk op de hoogte wil worden gehouden over de voortgang en ontwikkeling van hun eigen kind. Op de tweede plek staat voor ouders/verzorgers informatie over ontwikkelingen binnen en buiten de school. Slechts een klein deel van de ouders (12 procent) wil ook graag meebeslissen over zaken die het schoolbeleid aangaan.

Om dit verder uit te diepen, hebben we drie ouders geïnterviewd. Wil je liever een samenvatting van de belangrijkste resultaten? Klik dan hier.

"Ik voel me als ouder serieus genomen" - Sandra

Wie
Ouder van twee kinderen, waarvan er één naar de basisschool gaat en de oudste zit in de tweede klas van het voortgezet onderwijs

Achtergrond
Is 20 jaar werkzaam geweest in het onderwijs, nu eigen bedrijfje in communicatie en is docent op het mbo waar ze onder andere vakken geeft als Nederlands, sport en bewegen en praktijkvakken.

Sandra is dus bij uitstek ervaringsdeskundige op het gebied van ouderbetrokkenheid, zeker omdat ze tweeledig met het proces van ouderbetrokkenheid te maken heeft gehad.

Sandra legt uit dat er zeker een verschil is in betrokkenheid als ouder/verzorger van een kind op een basisschool dan een middelbare school.

"Op de basisschool ben je als ouder veel meer ondersteunend voor hulp en activiteiten en word je veel vaker over kleine ditjes en datjes geüpdatet door de school", legt Sandra uit. In tegenstelling tot het voortgezet onderwijs, hier wordt ervan uitgegaan dat je kind al een stuk zelfstandiger is en bepaalde zaken zelf doorgeeft aan de ouders. Als ouder ben je dan alleen op school voor zogenoemde ouderavonden en 10-minutengesprekken. Sandra vindt het vooral belangrijk om betrokken te zijn bij primaire processen, dus de voortgang en ontwikkeling van haar kind in de klas. Af en toe zijn er dingen die ze naar de school terugkoppelt, vaak zaken die wat haar betreft anders of beter zouden kunnen. Sandra is bijzonder positief over hoe de school communiceert: "als ouders worden we goed geïnformeerd, ook over welke keuzes ze maken op beleidsterrein. Ze doen dat tijdig en duidelijk. Daarnaast word ik zeker heel serieus genomen door de school. De school zet overal snel actie op, zeker als je ergens specifiek om vraagt op het gebied van zorg."

"Ik geloof sterk in technologie en digitalisering als toekomst, zeker voor het onderwijs" – Evelien

Wie
Ouder van twee kinderen die beide eindfase middelbare school zitten, haar oudste studeert al aan een hbo-opleiding.

Achtergrond
Voormalig werkzaam in de fast fashion industry, maar doelbewust gekozen om hier niet langer aan mee te werken. Nu een eigen bedrijfje gespecialiseerd in circulaire economie.

Evelien vindt net als Sandra dat ouderbetrokkenheid afhankelijk is van de fase waarin het kind zich bevindt. Het verschilt ook per school, per kind en opleiding. "Bij je eerste kind ben je heel erg betrokken, en bij de tweede is dit een stuk minder omdat je al begrijpt hoe het werkt." Zo ben je bijvoorbeeld minder betrokken als je kind al in de eindfase zit op de middelbare school. Evelien geeft aan dat de betrokkenheid ook kind afhankelijk is: "het ene kind behoeft wat minder ondersteuning dan het ander". Maar ook de aanpak van de school speelt een belangrijke rol, zo wil de ene school dat je als ouder actief meekijkt op magister, terwijl de andere school aangeeft dat het een proces is tussen de school en het kind en waar de ouder zelf niet eens inloggegevens krijgt. De school trekt in dat geval aan de bel als er iets niet goed gaat. "Ik hoef niet continu te weten hoe de lessen in elkaar steken en wanneer ze toetsen hebben. Dat is hun eigen wereld en verantwoordelijkheid."

Verder vindt Evelien het ook interessant om te weten waar de school mee bezig is: visie, missie, zaken als een nieuw schoolgebouw, of de leermethodes. Van de algeheel grote lijnen wil ze ook wel op de hoogte gehouden worden en wat betreft haar eigen kinderen vindt ze ouderavonden voldoende. Voorheen was Evelien ook actief betrokken lid in de MR. "Je bent als ouder betrokken bij allerlei vraagstukken en het is als ouder interessant om te zien waar een school tegenaan loopt en welke ideeën er liggen." Nu haar kinderen in de eindfase zitten is zo’n behoefte als in een MR zitten niet meer zo groot.

"Ik denk dat die 360 graden feedback voor scholen heel nuttig is. Wij als ouders krijgen ook allerlei verhalen van onze kinderen te horen en ik kan me voorstellen dat een school behoefte heeft om dingen vanuit een ander perspectief te horen."

Tot slot vroegen we Evelien wat haar advies zou zijn aan de school op het gebied van ouderbetrokkenheid. Ze geeft vooral aan dat informatie vooral kort en bondig moet zijn, niet te lange brieven en dat je bijvoorbeeld kunt doorklikken als je meer informatie wilt over dat onderwerp. Maar ook wil ze door middel van een enquête/poll wel meedenken over bepaalde beleidsonderwerpen. Voor wat betreft onderwerpen is vooral opleidingsspecifieke informatie prettig, bijvoorbeeld informatie over extra-curriculaire vakken waaruit haar kind kan kiezen. Ook de link tussen de school en de maatschappij is belangrijk. "Je gaat uiteindelijk naar school, om later te kunnen functioneren in de maatschappij." Net als Sandra is Evelien bijzonder positief over de wijze waarop scholen met haar communiceren.

Mijn doel is ouders bij het onderwijs betrekken en de interactie tussen school en ouder versterken – Samira

Wie
Moeder van twee kinderen: een dochter op een Rooms-katholieke basisschool en een zoon op het Voortgezet Speciaal Onderwijs.

Achtergrond
Actief (geweest) in verschillende ouderraden zoals OPR en MR en heeft als doel andere ouders betrekken bij het onderwijs.

Toch is communicatie niet voor iedere school een prioriteit. Samira geeft aan dat de school waar zij bij betrokken is niet tijdig blijft updaten waar ze mee bezig zijn. "Je moet als ouder vooral zelf om informatie vragen als je iets wilt weten, ondanks dat ik me wel kan voorstellen dat die informatie ook voor andere ouders van belang kan zijn." Ook tijdens de coronaperiode miste ze transparantie. Terwijl informatie wat haar betreft best procesmatig mag zijn.

Samira is helder: het maakt niet uit ‘hoe’ de school communiceert, als je als school maar transparant en bereikbaar bent. "Ik vind dat je als ouder ook betrokken moet worden en geïnformeerd moet worden als er verandering plaatsvindt, en dan kan de school zelf beslissen wat ze ermee doen. En die wederzijdse interactie mis ik nu." Samira geeft aan dat de school op dit moment zelf bezig is met beleid, zonder ouders op een enkele manier te betrekken. Verder vindt ze het ook prettig als ze af en toe mag meedenken over beleidsmatige te nemen beslissingen.

"Als je je stem wilt laten horen, moet je in een MR als ouder gaan, maar je kunt niet met zijn allen in de MR zitten."

En daarnaast is er natuurlijk een onderscheid tussen ‘directie/de school’ en ‘docenten’. Waar docenten en leerkrachten vooral verantwoordelijk zijn voor informatie over ‘het kind in een klas en zijn of haar individuele ontwikkeling’ zou een school zich meer bezig moeten houden met ouders informeren over dat wat er in en rondom de school aan ontwikkelingen spelen.

Waar Samira sterk in gelooft is dat ouders elkaar heel erg kunnen betrekken, haar tip is dan ook dat de school het moet toestaan dat ouders elkaar onderling kunnen benaderen. Ze ziet in de praktijk dat dit soms beter werkt dan dat een school ouders probeert te betrekken. Zo zit ik in een groepje die als doel heeft ouderbetrokkenheid te stimuleren. "We kijken vooral hoe we anders kunnen meetrekken, wat een sneeuwbaleffect moet veroorzaken, namelijk dat deze ouders ook weer andere ouders meetrekken."

Samenvatting

Wat zijn de belangrijkste bevindingen die we uit deze interviews kunnen halen?

• Tip 1: Het is duidelijk: ouders willen informatie en liever te veel dan te weinig. Wees transparant, maar niet te langdradig en te omslachtig. Zorg dat je ouders updates geeft in kernzinnen, mochten ouders zelf meer over dit onderwerp willen weten, geef ze dan de mogelijkheid om door te klikken.
• Tip 2: Geef ouders een stem! Veel ouders vinden het leuk om mee te denken over het beleid van de school. Echter, in de praktijk moet je dan in een MR zitten wil je beslisrecht hebben. Maar hoe makkelijk is het om een korte vragenlijst/poll de deur uit te sturen?
• Tip 3: Het maakt niet uit op welke wijze je communiceert, als je maar toegankelijk en bereikbaar bent. Dit betekent ouders ook terugkoppelingen geven, als ze bijvoorbeeld een vraag of opmerking hebben ingediend bij de school.

*namen van ouders in dit artikel zijn pseudoniemen.