In het onderwijs is de relatie met ouders belangrijk. Samen zorgen school en ouders immers voor een goede ontwikkeling van de leerlingen. Daarnaast zorgen problemen thuis vaak ook voor problemen op school, en vice versa. Hoe zorg je ervoor dat je deze band met ouders stimuleert?

Op het Schoolcommunicatie Event (12 maart jl.) deelde Myrthe Meurders, expert op het gebied van ouderbetrokkenheid, haar kennis en ervaring over ouderbetrokkenheid en -communicatie. Voor deze blog hebben we natuurlijk meegeschreven, om haar lessen te destilleren tot enkele handige tips.

Vorig jaar hebben we op onze blog ook al een artikel gewijd aan ouderbetrokkenheid. Zo bleek uit de Monitor Ouderbetrokkenheid van OCW (2009; 2014) dat ouderbetrokkenheid op verschillende manieren een positieve invloed heeft op de school en het kind. Het komt de kwaliteit van het onderwijs ten goede en bevordert zowel de leerprestaties van leerlingen als hun maatschappelijke ontwikkeling.

Zeker in een tijd waarin thuiswerken en thuisleren het nieuwe normaal zijn, is het voor scholen nog belangrijker om goed contact met ouders te onderhouden. Ouders volgen op dit moment nauwgezet het leerproces van hun kind, nu zij zelf veel thuis zijn.

1. Welke bril zet jij op?

De eerste les die Myrthe met ons deelde, is dat je in al je communicatie bewust moet zijn van je eigen ‘bril’. Dit geldt dus niet alleen voor je communicatie naar ouders toe. Ieder mens beschikt over een set aan normen en waarden die bepalend zijn voor hoe je naar de wereld om je heen kijkt. In de praktijk communiceren veel scholen vanuit het standpunt van de school, bijvoorbeeld: ‘wij als school vinden dit belangrijk.’ Eén belangrijke tip is om niet te kijken naar dat wat jij als (school)organisatie belangrijk vindt, maar om te veronderstellen welk beeld de ontvanger heeft en wat hij of zij belangrijk vindt. “Begrijpen waarom een ontvanger een bepaald beeld heeft, is niet noodzakelijk om effectief te communiceren. Het is al voldoende om je te verplaatsen in de ontvanger en begrip te tonen’’, aldus Myrthe.

Belangrijk hierbij is om te beseffen dat ouders gewoonweg niet realistisch naar hun eigen kind kijken. Dit komt omdat ouders en kinderen een onverbreekbare loyaliteit naar elkaar hebben. Ouders zijn daarom altijd sterk geneigd het voor hun kind op te nemen en vragen of 'schuld' bij de school neer te leggen. Bedenk daarom wat het doel is van jouw communicatie: wat halen ouders hieruit? Of misschien nog wel belangrijker: doe aan verwachtingsmanagement, leg uit wat je van ouders verwacht.

2. Voorwaarden communiceren naar ouders

Maar wanneer voelen ouders zich nu eigenlijk echt betrokken? Er zijn een aantal voorwaarden als je ouders betrokken wilt laten voelen. Dit zijn de drie psychologische basisbehoeften van ieder mens, dus ook van jou als leraar en voor je leerlingen, uit de Motivatietheorie van de wetenschappers Richard Ryan en Edward Deci:

1. Relatie: de ouder voelt zich verbonden omdat deze gehoord en gezien wordt.
2. Autonomie: ouders willen ook invloed kunnen hebben op de situatie en geef ze die ruimte zodat zij ook inbreng kunnen leveren.
3. Competentie: toon vertrouwen in de capaciteiten van ouders en de kennis over hun eigen kind.

3. Begrijpelijk schrijven

Verder is het belangrijk om te realiseren dat sommige ouders een lager leesniveau hebben. Veel organisaties communiceren dan ook in te moeilijke taal. Het gemiddelde leesniveau voor ouders zit op eind groep 8 of vmbo-niveau leerjaar. Schrijf dus:

• Begrijpelijk: geen moeilijke termen of afkortingen.
• Zo kort mogelijk: gebruik korte zinnen.
• Niet te vaak, maar wel op tijd en voldoende: communiceer alleen als het nodig is.
• Gebruik kopjes in lange teksten en in e-mails.
• Doe een call-to-action: zet ouders aan tot actie, in plaats van het slechts zenden van informatie.
  

4. Uitgangspunten voor effectieve communicatie

Tenslotte deelde Myrthe enkele ezelsbruggetjes voor effectieve communicatie:

• Wees een OEN: Open, Eerlijk en Nieuwsgierig
• Laat OMA thuis: houd Oordelen, Meningen en Adviezen voor je
• Neem ANNA mee: Altijd Navragen, Nooit Aannemen
• Gebruik LSD: Luisteren, Samenvatten en Doorvragen
• Smeer NIVEAU: Niet Invullen Voor Een Ander
• Maak je DIK: Denk In Kwaliteiten die ouders hebben
  

Voor het laatste ezelsbruggetje geeft Myrthe ons mee dat wij vaak geneigd zijn om te focussen op negatieve dingen. Terwijl het veel effectiever is om op het positieve te focussen. Dus in plaats van: ‘Wat een bemoeizuchtige ouder’, kun je veel beter denken: ‘Interessant dat deze ouder zo erg betrokken is bij de school. Misschien zit er wel een zorg onder’. Met deze zienswijze kun je ook beter nadenken over hoe je ouders kunt en wilt betrekken bij het beleid van de school.

En tot slot: hoeveel complimenten heeft jouw school dit schooljaar al aan ouders gegeven?

Over de spreker

Myrthe Meurders is als communicatieadviseur een veteraan in het onderwijs en kan met recht expert op het gebied van ouderbetrokkenheid worden genoemd. Zo heeft ze bij CPS Onderwijsontwikkeling en Advies gewerkt als adviseur Ouderbetrokkenheid. Nu draagt ze via haar eigen bedrijf een steentje bij aan menig organisatie, met expertise op het vlak van communiceren en samenwerken. Als dagvoorzitter, trainer en procesleider.