Bij Infowijs zijn we gespecialiseerd in het ontwikkelen van (web)applicaties in co-creatie. Zo zijn diverse scholen vanaf het begin af aan betrokken geweest bij de ontwikkeling van onze eigen producten Hoy en Schoolwiki.

Dat klinkt natuurlijk mooi, maar wat onderscheidt ontwikkeling in co-creatie van een 'normaal' ontwikkeltraject? We geven je context over wat co-creatie voor ons betekent, hoe we dit hebben toegepast en waarom we hier zo enthousiast over zijn.

Doorlopende samenwerking

De definitie van co-creatie van Encyclo luidt als volgt:

"Co-creatie is een vorm van samenwerking, waarbij alle deelnemers invloed hebben op het proces en het resultaat van dit proces, zoals een plan, advies of product."

Centraal aan co-creatie is een doorlopende vorm van samenwerking, waarbij meerdere partijen worden meegenomen in het creatieproces en hun input richting geeft aan het resultaat. De ontwikkelaar staat in dezen naast de klant, in plaats van een hiërarchische verhouding waarin de ontwikkelaar uitvoert voor de klant of de ontwikkelaar een product ontwerpt voor de klant.

In de praktijk

Bij de ontwikkeling van zowel Hoy als Schoolwiki hebben wij samengewerkt met verschillende scholen. Vijf jaar geleden maakten we ons het concept van co-creatie voorzichtig eigen voor de eerste versie van de Schoolwiki: samen met De Meerwaarde uit Barneveld brachten we in kaart wat een nieuwe generatie schoolgids zou moeten bieden. Daarbij stond de gebruiksvriendelijkheid centraal, waarbij De Meerwaarde ons inzicht kon geven in de wensen van ouders en medewerkers, en wij expertise meebrachten op het gebied van User Interface (UI) en User Experience (UX). Het concept en de uitwerking van de Schoolwiki werden zo goed ontvangen door zowel medewerkers als ouders, dat co-creatie bij ons inmiddels vaste prik is.

Twee jaar geleden begonnen we dan ook aan de ontwikkeling van Hoy voor middelbare scholen: één app die alle schoolcommunicatie zou moeten bevatten. Dit beloofde tot dan toe ons meest complexe project te zijn, bovendien met een groot risico dat ons aanbod (de Hoy app) aansluiting zou missen op de markt (scholen). Het stond voor ons vanaf het begin vast dat we Hoy alleen tot een succes konden maken als we dit in co-creatie zouden ontwikkelen.

Daarom hebben we direct de handen ineengeslagen met drie zeer verschillende middelbare scholen uit heel Nederland, zodat we een zo breed mogelijk beeld zouden krijgen van de dagelijkse schoolcommunicatie. De participerende scholen: Stad & Esch in Meppel (grote scholenkoepel met vijf locaties en alle soorten onderwijs), Actief College in Oud-Beijerland (kleinere vmbo school) en het Theda Mansholtcollege in Delftzijl (vmbo deelschool van scholenkoepel).

Ditmaal draaide alles vanaf de start om co-creatie: de scholen hebben zich gecommitteerd aan een gezamenlijk traject door er ook in te investeren, we hebben enquetes afgenomen onder ouders en docenten, gesproken met schoolleiders, teamleiders, mentoren, communicatiemedewerkers en IT beheerders... om het idee uiteindelijk in meerdere rondes aan de scholen te presenteren tot het een volwaardig, rond concept was. Extra waardevol hierbij was dat de scholen samen aan tafel zaten en hun ervaringen konden vergelijken.

Draagvlak genereren

Juist doordat co-creatie een team effort is van alle betrokken partijen, creëert dit automatisch draagvlak voor de applicatie. Iets wat je zelf (mede)creëert, zet je immers niet zomaar opzij. Daardoor accepteren je klanten/partners ook dat de applicatie niet direct perfect is. Bugs, onvolkomenheden en missende functionaliteiten worden sneller vergeven. Sterker nog: ze zijn inherent deel van het co-creatieproces. Dit komt op haar beurt weer de creativiteit en snelheid van de ontwikkeling ten goede. Het beroemde startupmotto "Move fast and break things" geldt juist voor ontwikkeling in co-creatie.

Deze mentaliteit is met name belangrijk voor de ingebruikname van de eerste versie - de Minimum Viable Product (MVP) - om een cyclus van doorlopende feedback te genereren, waarin een focus op kansen de boventoon voert in plaats van frustratie. Zo werd de MVP van Hoy een half jaar lang in een pilot in gebruik genomen door schoolbeheerders, mentoren en ouders van diverse klassen. Voor en gedurende de pilot hebben we de product roadmap telkens samen met de scholen bijgewerkt: gebaseerd op allerlei feedback zijn functionaliteiten geschrapt en toegevoegd, of kregen ze meer of minder prioriteit. Zo konden ouders formulieren in de app al snel met handtekening ondertekenen en kregen mentoren meer mogelijkheden in de app, maar was het pas later mogelijk bijlagen te uploaden uit bijv. Dropbox en Google Drive.

Continue co-creatie

Na de pilot hebben we Hoy samen met de scholen geëvalueerd om het daarna schoolbreed te implementeren. Eind goed, al goed...? Zeker niet! Meer dan een jaar later zijn we nog steeds dagelijks in contact met de scholen en hun gebruikers. En niet alleen met hun, ook nieuwe Hoy gebruikers zoals het OSG Hugo de Groot, Edith Stein College, Nieuwe IJsselcollege en het Leidsche Rijn College geven ons waardevolle inzichten en sturen de doorontwikkeling van Hoy bij. Ook de Schoolwiki is inmiddels compleet vernieuwd in samenwerking met o.a. CSG Groene Hart en Stichting Promes.

Bij productontwikkeling houdt co-creatie niet op. Het vergt doorlopend aandacht, kost tijd en slurpt energie. Maar het allerbelangrijkst: het geeft schitterend resultaat dat naadloos aansluit op de behoeften van klanten en gebruikers. Juist als co-creatie continu is.